Ruimte en klimaat zijn twee brede en integrale thema's.
In 2020 is de Provinciale Omgevingsvisie (hierna POVI) vastgesteld 'De Romte Diele'. Hierin is het provinciale omgevingsbeleid opgenomen en zijn vier urgente opgaven benoemd die vragen om een integrale en gezamenlijke aanpak. Het gaat om Leefbaar, vitaal en bereikbaar; Energietransitie; Klimaatadaptatie; Versterken biodiversiteit.
De Omgevingsvisie wordt uitgewerkt in programma's. De afgelopen jaren is een aantal programma’s opgesteld zoals het Regionaal Waterprogramma, het Energieprogramma 2022-2025, het Programma Erfgoed 2025-2028 en er zijn anderen in voorbereiding.
In 2024 zijn we gestart met de actualisatie van de Omgevingsvisie. Uitgangspunt daarbij is om zorgvuldig om te gaan met onze ruimte. We doen dat o.a. door het zoveel mogelijk benutten van functiecombinaties en aandacht te besteden aan omgevingskwaliteit. Het is aan Provinciale Staten om de geactualiseerde Omgevingsvisie vast te stellen.
We zien toe op de doorwerking van ons omgevingsbeleid dat is vastgelegd in de Omgevingsverordening.
Het rijk actualiseert de Nationale Omgevingsvisie door de Nota Ruimte op te stellen. Wij brengen de Friese belangen in dat proces in.
Middels de Wet versterking Regie Volkshuisvesting worden de taken van de provincie uitgebreid. De provincie wordt mee verantwoordelijk voor de realisatie van voldoende betaalbare woningen. Wij hebben in Fryslân 17.500 woningen te bouwen voor 2030. Dit hebben wij afgesproken in de regionale woondeals. Alle kernen in onze provincie moeten de mogelijkheid krijgen om naar aard, schaal en karakter bij te bouwen. Samen met de Friese partners gaan wij hier aan werken. Wij onderstrepen het belang van voldoende woonvormen voor ouderen. Dit is ook nodig vanwege de ontwikkeling dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig moeten kunnen wonen.
Wij zien dat het klimaat verandert. Weersextremen nemen toe. De bodem daalt. Dit vergroot de kans op zaken als droogteschade, hittestress en wateroverlast. Fryslân moet zich hierop voorbereiden. De gevolgen van de klimaatverandering raken de hele samenleving: wonen, drinkwatervoorziening, bedrijvigheid, landbouw en natuur en ook het groene en rode erfgoed. Het gaat o.a. om neerslagtekorten, natuurbranden en overstromingen als gevolg van extreem weer. Dit kan leiden tot acute onzekerheid op het gebied van onder andere voedsel en drinkwater of funderingschade. De impact van klimaatverandering elders in de wereld zullen ook in Nederland/Fryslân merkbaar zijn, bijvoorbeeld in de vorm van vluchtelingenstromen of via internationale handel.
Dit vraagt enerzijds om maatregelen die de effecten van de klimaatverandering beperken en anderzijds om maatregelen die de klimaatverandering zelf beperken. Het gaat hierbij om een toekomstbestendig water- en bodemsysteem en hoe we daar mee omgaan en om de transitie naar duurzame energie.
Een gezonde bodem, schoon en voldoende zoet water en een veilig watersysteem zijn van groot belang om nu en in de toekomst goed te kunnen wonen en werken in onze provincie, en is daarmee van belang voor onze brede welvaart en welzijn. Via vergunningen, toezicht en handhaving (VTH) zien we er op toe dat we wat schoon is, ook schoon houden.
Om een bijdrage te leveren aan de landelijke klimaatdoelen willen we in 2050 onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. We doen dit o.a. via de energietransitie. Meer schone energie uit eigen provincie is noodzakelijk. Het maakt ons minder afhankelijk van olie en gas en het kan zorgen voor betaalbare energie. Zon en wind in onze provincie zijn van iedereen. Als wij daar energie en opbrengsten uit halen, moet iedereen daarvan kunnen profiteren.