Eind vorig jaar is de Staat van Fryslân verschenen. Via de factsheets is via feitelijke beschrijvingen en illustraties inzicht gegeven in de maatschappelijke context waarbinnen we als provincie opereren. Tevens zijn per thema verwijzingen opgenomen naar relevante dashboards, kaarten en publicaties. Er wordt nog verkend of de Staat van Fryslân komende bestuursperiode frequenter vernieuwd kan worden (minimaal jaarlijks, maar voor sommige onderwerpen nog frequenter). De Staat van Fryslân biedt dan de praktische achtergrondinformatie voor het politiek-bestuurlijk besluitvormingsproces. Koppeling aan de P&C-cyclus wordt daarbij ook verkend.
In voorliggend hoofdstuk zijn enkele thema’s actueel in beeld gebracht. Ook vindt u actuele inzichten in de in 2021 verschenen Tussenbalans van het Bestuursakkoord. Binnenkort verschijnt de Eindbalans. Daarnaast biedt ook het onderdeel cijfers en kaarten op de provinciale website relevante kaarten, dashboards, onderzoekspublicaties en factsheets.
Demografie
De laatste jaren neemt de bevolking van Fryslân weer wat toe, maar op termijn zal krimp, ontgroening en vergrijzing wel doorzetten. Zie voor meer informatie het factsheet Bevolking of het factsheet Huishoudens.
Figuur 1: ontwikkeling bevolking naar leeftijdsgroepen. (Bron: Prognose Bevolking en Huishoudens Fryslan 2020-2050)
Wonen
De verwachte vraag naar extra woningen neemt steeds verder af. Ook omdat er relatief veel nieuwbouw wordt gerealiseerd. De huidige voorraad is qua aantal woningen voldoende voor de vraag in 2030.
CO2-uitstoot
De CO2-uitstoot neemt sinds 2010 af, met name in de gebouwde omgeving. Zie voor meer informatie het dashboard Energietransitie
Figuur 3: Ontwikkeling CO2 uitstoot Fryslân. (Bron: Klimaatmonitor)
Weidevogels
Het aantal weidevogels is de afgelopen 2 decennia afgenomen. Sinds 1996 is het aantal grutto’s en scholeksters meer dan gehalveerd en laat ook de kievit een duidelijke afname zien. De tureluur lijkt de afgelopen 15 jaar redelijk stabiel in aantallen. Zie voor meer informatie het factsheet Boerenlandvogels en akkervlinders.
Figuur 4: Indexcijfers grutto, kievit, scholekster en tureluur in Fryslan. 1996 is 100. (Bron: Sovon, Provincie Fryslân)
Openbaar Vervoer
Het aanbod dienstregelingsuren in het openbaar vervoer is voor heel Fryslân stabiel. In Leeuwarden en Zuidoost Fryslân is sprake van een afname, terwijl in de regio Noord- en Zuidwest juist sprake is van groei in het aantal dienstregelingsuren. Zie voor meer informatie het dashboard Openbaar Vervoer.
Figuur 5: Aantal dienstregelingsuren in bus- en regionaal treinvervoer. (Bron: Vervoerders)
Cultuur
De Friese musea hebben in 2022 behoorlijk wat bezoekers ontvangen. De magere corona-jaren van 2020 en 2021 lijken achter de rug. Met bijna 1 miljoen bezoekers ligt het niveau weer rond het niveau van voor Culturele hoofdstad (2018).
Figuur 6: Ontwikkeling bezoekers Friese musea aangesloten bij de Museumfederatie Fryslân. (Bron: Museumfederatie Fryslân)
Werkgelegenheid
De economie trekt weer aan. Het totaal aantal banen was in Fryslân nog niet eerder zo hoog als in 2021. Zie voor meer informatie het factsheet Werkgelegenheid of het dashboard Werkgelegenheid.
Figuur 7: Ontwikkeling werkgelegenheid Fryslân en Nederland. 2000 is 100%. (Bron: Werkgelegenheidsregister, provincie Fryslân)
Landbouw
Het aantal landbouwbedrijven neemt jaar op jaar verder af. Met name melkveehouderijen stoppen er mee. Deels vindt omschakeling naar akkerbouw plaats, want die sector groeit. Zie voor meer informatie het dashboard Landbouw.
Figuur 7: Aantal landbouwbedrijven naar soort. (Bron: CBS-Statline Landbouwtellingen)