Voor u ligt de begroting 2024 van de provincie Fryslân. Dit is de eerste begroting in de nieuwe bestuursperiode. In deze periode bouwen we verder aan Fryslân op basis van ons bestuursakkoord ‘Oparbeidzje foar Fryslân’. Daarbij staan we voor grote maatschappelijke vraagstukken, die we in samenhang willen oppakken. Dit doen we in samenwerking en in verbinding met de mienskip. In het bijzonder ook met de gemeenten en het waterschap. Hieronder leest u op programma-niveau wat we de komende jaren gaan doen en willen bereiken.
Bestuur
We zetten onverminderd in op de kwaliteit van het openbaar bestuur in Fryslân, en daarmee ook onze eigen organisatie. Zo bouwen we aan het vertrouwen in de overheid. Het nastreven van publieke waarden zoals participatie, doelmatigheid en betrouwbaarheid zijn daarbij van essentieel belang. Ook het belang van samenwerken verliezen we daarbij niet uit het oog, we werken waar dat kan het liefst als één overheid. Daarnaast hebben we in het bijzonder aandacht voor het thema ondermijning. Daarbij werken we aan het intensiveren van de inzet op de Wet Bibob en blijven we investeren in onze gezamenlijke aanpak ‘de Friese Norm’.
Infrastructuur
Een goede infrastructuur en bereikbaarheid is belangrijk voor de leefbaarheid en economische ontwikkeling van Fryslân. Wij zetten ons in voor een goed bereikbaar Fryslân, voor nu en in de toekomst. Daarbij is er een achterstand op het gebied van bereikbaarheid en het openbaar vervoer, vooral op het platteland. Een van onze speerpunten is om het regionaal vervoer te versterken. Daarnaast willen we ervoor zorgen dat Fryslân de fietsprovincie van Nederland wordt. Daarom werken we aan een verbeterde fietsinfrastructuur.
Landbouw en Natuur
Wij zetten in op een toekomstbestendige landbouw. Onze provincie moet de landbouwprovincie van Nederland blijven. Tegelijkertijd zetten we in op een rijke natuur. We willen dat landbouw en natuur elkaar blijven versterken. We werken aan de uitvoering van het Fries Programma Landelijk Gebied. Dat doen we op een manier die bij Fryslân past, en alleen als hiervoor voldoende geld vanuit het Rijk komt.
Ruimte en Klimaat
Wij zien dat het klimaat verandert. Weersextremen nemen toe. De bodem daalt. Dit vergroot de kans op zaken als droogteschade, hittestress en wateroverlast. Fryslân moet zich hierop voorbereiden. Een gezonde bodem, schoon en voldoende zoet water en een veilig watersysteem zijn van groot belang. Bij keuzes in wat in een gebied mogelijk is, kijken wij steeds naar wat de waterhuishouding en de bodem aankunnen. We blijven werken aan een goed bodem- en watersysteem.
Het veenweideprogramma 2021 - 2030 is het uitgangspunt voor ons beleid voor de komende vier jaar. In 2024 komt een versnelling van de uitvoering van het Veenweideprogramma.
We willen Fryslân samen op energiegebied vooruit helpen. Iedereen moet de mogelijkheid hebben om te verduurzamen. Daarom maken we de subsidieregelingen op energiegebied simpeler. Voor inwoners, bedrijven en organisaties. Of het nu gaat om het isoleren van een woning, de activiteiten van een lokale energiecoöperatie of het vergroenen van bedrijven. Samen met gemeenten gaan we werken aan één provinciaal loket waar iedereen terecht kan.
Economie en Mienskip
We gaan verder inzetten op de vijf sectoren waarin wij als Fryslân vooroplopen en goed in zijn: agrarische producten, watertechnologie, herbruikbare materialen, hoogwaardige systemen en materialen en maritieme technologie. We werken hierin volop samen met het bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen en andere overheden. Ook komt er een vernieuwd Europabeleid mét een agenda voor de economische samenwerking met Duitsland, dat onze grootste internationale handelspartner is.
We zijn trots op onze recreatie- en gastvrijheidssector. Die moet zich verder kunnen ontwikkelen. Onze recreatie- en gastvrijheidssector is er voor elke inkomensgroep.
We investeren de komende periode fors in cultuur. Ook zijn we als provincie de hoeder van de Friese taal. We zetten vol in op het Taalplan Frysk 2030. Binnen de Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuer (BFTK) willen wij in de komende tijd meer aandacht voor onze Friese geschiedenis. Met het Rijk maken wij daarom afspraken over meer rijksgeld voor de tweede rijkstaal.
We blijven investeren in de leefbaarheid van dorpen, buurten en wijken in onze provincie. Dit doen we bijvoorbeeld met het voortzetten van de Dorpsontwikkelingsmaatschappijen (DOM’s) en het Iepen Mienskipsfûns, waarbij we aandacht hebben voor 'Lytse Mienskipsinisjativen'.
Bedrijfsvoering
Om onze maatschappelijke opgaves en ambities te realiseren zetten we in op goed werkgeverschap, en op het behouden en het werven van medewerkers. Dit doen we samen als één overheid met andere gemeenten en Wetterskip Fryslân. Verder is de ambitie om de provinciale dienstverlening te vergroten, door bijvoorbeeld het aanvragen van subsidies eenvoudiger te maken en meer medewerkers in te zetten voor onze wettelijke taken. Om de basis op orde te krijgen voor o.a. digitalisering en digitale dienstverlening zijn er extra middelen beschikbaar gesteld.
Financieel perspectief
In het financieel beleid gaan we verder op de ingezette solide koers. De komende jaren kunnen we zo’n € 175 mln. extra investeren in Fryslân. Verder verwachten wij de komende tijd duidelijkheid over het geld dat wij van het Rijk voor een aantal zaken krijgen. Hierbij speelt echter wel de onzekerheid rondom de val van het Kabinet.
Tot slot:
Ons bestuursakkoord is een akkoord op hoofdlijnen. We zullen deze hoofdlijnen nog verder uitwerken in concrete doelstellingen, acties en te bereiken resultaten. Dat vraagt tijd en zorgvuldigheid, waarbij we de afstemming met de Mienskip zoeken. Voor de begroting 2024 betekent dit dat de geformuleerde doelen, acties en resultaten betrekking hebben op het bestaande, voortgezette beleid. Bij de bestuursrapportage 2024 zullen we op basis van onze uitwerking de acties en resultaten aanvullen in lijn met de basis en ambities uit het bestuursakkoord.
Het college van Gedeputeerde Staten van Fryslân